Ciekawy Wawer

Zagadka z poprzedniego odcinka wawerskich zagadek sprawiła trochę problemów odpowiadającym. Chociaż wszyscy odgadli, że zdjęcie przedstawia cmentarz, ale błędem było wskazanie, że jest to cmentarz przy ulicy Cylichowskiej w Zerzeniu. Prawidłowa odpowiedź jest taka, że nagrobek ze zdjęcia znajduje się na starym cmentarzu przykościelnym obok kościoła pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Zerzeniu. Takiej odpowiedzi, jako pierwszy udzielił pan Robert Janiszek i pana Roberta zapraszam do odebrania nagrody.

O cmentarzu tym napisał Stanisław Zalech w "Gawędzie wawerskiej pisanej w cieniu kasztanowców kościoła zerzeńskiego" zamieszczonej w "Kronice Warszaws-kiej" nr 8 z 2008 r. Poniżej cytuję fragment dotyczący tego miejsca:

* * *

"Przypuszczać należy, że do końca lat 80. XIX w większość mieszkańców zmarłych w okolicznych osadach pochowana została na placu przykościelnym, ponieważ w pobliżu nie było innego cmentarza. Do dzisiaj zachowały się elementy kamiennych nagrobków i na płytach niektórych z nich można odczytać nazwiska pogrzebanych tu przedstawicieli starych rodów, które w tej okolicy znaczyły wiele. Zwiedzający to miejsce na pewno zwrócą uwagę na epitafia zachowane na kamiennych płytach, np.:

»Zwłokom tu spoczywającym śp. Faustyny z Mazurkiewiczów Moszyńskiej, dziedziczce dóbr Wólki Zerzeńskiej w smutku pozostały mąż z dziećmi poświęca, prosząc o nabożne westchnienie. Żyła lat 47, zmarła d. 29 maja 1850 r.«

»Tu spoczywają zwłoki śp. Anny z Czajewiczów Pancer, zmarłej d. 29 lipca 1865 r. w wieku lat 44. Pozostały mąż z sześciorgiem dzieci w nieutulonym żalu prosząc o westchnienie do Boga«.

»Helena Borowska przeżywszy niecałe 28 lat, umarła d. 31 marca 1845 r. zo-stawiając w głębokim żalu męża i siedmioro dorodnych dzieci«.

Groby 44-letniej niewiasty, która urodziła sześcioro dzieci i 28-letniej matki siedmiorga dzieci zmuszają do zadumy i refleksji nas, żyjących na przełomie XX i XXI w. w Polsce, z 2-, 3-promilowym przyrostem naturalnym ludności. Na kilku za-chowanych częściach innych nagrobków, napisów epitafijnych odczytać już nie można, ale z dokumentów parafialnych wynika, że w ziemi na przykościelnym pla-cu spoczywa m. in. książę Franciszek Ksawery Drucki-Lubecki (1778-1846), mi-nister skarbu i reformator gospodarki w Królestwie Polskim, którego pochowano na tutejszym cmentarzu przykościelnym. Zachowane fragmenty wspomnianych na-grobków znajdują się obecnie na wydzielonym, ogrodzonym skrawku placu przy-kościelnego a nie w miejscu pochówku ludzi, których nazwiska i imiona zostały upamiętnione. Parafianie nazywają to miejsce "małymi Powązkami", nad którymi ksiądz proboszcz sprawuje opiekę. Około 1890 r. cmentarz przykościelny w Ze-rzeniu w związku z budową świątyni murowanej zamknięto dla pochówków. Od tego czasu zmarłych mieszkańców tej okolicy grzebano na nowym cmentarzu przy ulicy Cylichowskiej."

* * *

Oprócz pana Roberta zagadkę odgadli: Bożena Kamola, Marcin Misiak, Agnieszka Topolewska i Robert Baryła.

A teraz kolejna zagadka: gdzie w Wawrze stoi ta kapliczka? Dla osoby, która właś-ciwie odgadnie zagadkę, została przygotowana nagroda, voucher o wartości 40 zł na zakupy w sklepie "Hacjenda z winami dobrewina.pl" przy ul. Marysińskiej 3.

Informacje prosimy przesyłać pod adresem redakcji lub pocztą elektroniczną na adres: w.zalewski@itl.waw.pl lub wlodekzalewski@gmail.com. Zapraszam rów-nież na Skypa - kontakt: wlodek.zalewski.

Na koniec chciałem zamieścić sprostowanie związane z zagadką o pomniku J. Pił-sudskiego z numeru 4 (118) Informatora Wawra. Jak słusznie zauważył pan Paweł Nowakowski, Józef Piłsudski nigdy nie był w PPR - "jest to niemożliwe zarówno chronologicznie, jak i politycznie" - napisał Pan Paweł. Doszło tu do przekłamania, a chodziło o PPS.

Włodzimierz Zalewski