Bródno miasteczkiem kolejarzy. Mamy nowy zabytek
26 września 2019
Niepozorny budynek stojący niedaleko torów kolejowych to jeden z najcenniejszych zabytków w dzielnicy. Właśnie potwierdził to konserwator.
W XX wieku Bródno kojarzyło się przede wszystkim z szarym blokowiskiem. W poprzednim stuleciu, przed I wojną światową, dzisiejsza część Targówka była jednak miasteczkiem kolejarzy, których przyciągała otwarta w 1877 roku Droga Żelazna Nadwiślańska.
Bródna
Inaczej niż w naszych czasach, w XIX wieku większość linii kolejowych była inwestycjami prywatnymi. Tzw. kolej nadwiślańską, łączącą Mławę, Warszawę, Lublin, Chełm i Kowel, stworzył znany warszawski biznesmen, potentat na rynku wyrobów tytoniowych, Leopold Kronenberg. Inaczej niż w naszych czasach, w XIX wieku większość linii kolejowych była inwestycjami prywatnymi. Tzw. kolej nadwiślańską, łączącą Mławę, Warszawę, Lublin, Chełm i Kowel, stworzył znany warszawski biznesmen, potentat na rynku wyrobów tytoniowych, Leopold Kronenberg. Najważniejsza stacja na 520-kilometrowej trasie znajdowała się w prawobrzeżnej Warszawie, w dzielnicy Pelcowizna, przy znanej mieszkańcom Bródna ulicy Oliwskiej.
- W budynku przy Oliwskiej 11B znajdował się dział elektryczny, który obsługiwał wszystkie działy w zakresie naprawy urządzeń elektrycznych oraz dostarczenia energii elektrycznej - pisze prof. Jakub Lewicki, mazowiecki konserwator zabytków. - Budynek ten stanowi jeden z nielicznych, zachowanych przykładów zabudowy dawnych Warsztatów Kolei Nadwiślańskiej, które zostały wzniesione w drugiej połowie XIX wieku i charakteryzowały się spójną formą architektoniczną.
Modnie i nowocześnie
We wrześniu budynek dawnych warsztatów został wpisany do rejestru zabytków. Jak zaznacza prof. Lewicki, obiekt zachował najważniejsze cechy typowe dla XIX-wiecznych inwestycji kolejowych: cegłę licową, otwory okienne zamknięte pełnymi łukami i bogate detale w tzw. stylu arkadowym, modnym głównie w Niemczech.
- Jest on jednym z ostatnich zachowanych obiektów współtworzących pierwotną zabudowę Zespołu Warsztatów Kolei Nadwiślańskich, które miały zasadniczy wpływ na rozwój dzielnicy Targówek i Pelcowizna - pisze konserwator. - Przekształcenia budynku i jego adaptacja na potrzeby działu elektrycznego dokumentują ponadto postęp techniczny dokonujący się w dziedzinie kolejnictwa.
