Willa przy Tykocińskiej niszczona przez wandali

Tykocińska była jedną z najważniejszych ulic dawnego Targówka. Została wyzna-czona i nazwana mniej więcej na początku lat 20. XX wieku na terenie dawnego folwarku Pracówka Pinkusa Pracowitego i początkowo biegła od Radzymińskiej do Wincentego, przecinając ulicę Pratulińską. "Cokolwiek i kiedykolwiek działo się na Targówku ważnego, wartego zapamiętania, to musiało choćby otrzeć się o Tyko-cińską. Była to Marszałkowska tej dzielnicy. Tutaj bywał każdy mieszkaniec Tar-gówka przynajmniej trzy razy w życiu (kościół, komisariat, sąd grodzki)" - pod-kreślał w jednym ze swych felietonów varsavianista Jerzy Kasprzycki. Ulica długo była pokryta czerwoną kostką klinkierową i jeszcze przez długi czas po wojnie oświetlana gazowymi latarniami. W latach 30. za 900 dolarów jedną z posesji zaku-pił Bolesław Pietrusiński (architekt ze Starego Miasta, miłośnik architektury baroku) i wybudował sobie willę, którą sam zaprojektował. Fasadę zwieńczył wysokim szczytem z kartuszem, czyli dekoracyjnym obramowaniem, w którym umieścił swoje inicjały i rok budowy willi. Wkrótce powstał też szereg kamienic oraz rozpo-częto budowę kościoła Chrystusa Króla.

Po wojnie Pietrusiński odbudowywał zabytki Warszawy, zwłaszcza na Starówce i Nowym Mieście, do jego domu na Targówku wprowadził się komitet Polskiej Partii Robotniczej. Potem było tu przedszkole i ZUS.

Dzisiaj willa Pietrusińskiego jest ukryta pomiędzy wielkimi blokami, w zaroś-niętym chwastami ogrodzie. Dom stoi pusty i niszczeje dewastowany przez wandali, powoli rozbierany przez zbieraczy złomu, którzy ukradli już rynny, a teraz zaczy-nają rozbierać miedziane poszycie dachu. Losem willi przejęli się już mieszkańcy, którzy nie mogą patrzeć na dewastację obiektu. - Szkoda, by taki piękny budynek wkrótce się zawalił, przecież to jest pamiątka tego, jak wyglądała stara Praga. Jeśli prędko czegoś się nie zrobi, by go zabezpieczyć, to wkrótce nie będzie po nim śla-du - mówi Teresa Incewicz, sąsiadka mieszkająca w jednym z okolicznych bloków.

Wyremontowany kilka lat temu budynek jest w coraz gorszym stanie. - Po-otwierane na oścież okna, powybijane szyby, powyrywane klamki i wszystko co da-ło się sprzedać, do tego do późnego wieczora odbywają się tam jakieś libacje. Jak tak dalej pójdzie, to ten piękny budynek zamieni się w ruderę i melinę dla elemen-tu z dzielnicy - mówi przejęta emerytka. Jest zdziwiona, że nikt nie interesuje się tą sprawą, włącznie z urzędem dzielnicy.

- Cały teren, jak i budynek nie należą do nas, więc nic nie możemy zrobić - mówi Rafał Lasota, rzecznik dzielnicy Targówek. - Willa ma w tej chwili dziewięciu współwłaścicieli, więc to oni powinni zainteresować się jej stanem. My, jako dziel-nica, mamy związane ręce, jeśli właściciele dopuszczają do dewastacji, to już ich wina. To jest własność prywatna, więc właściciel może robić co chce - dodaje Rafał Lasota. Zdaniem rzecznika, dzielnica może zareagować, jeśli na posesji będzie nie-porządek i zalegające śmieci. - Trzeba wtedy wezwać straż miejską, która sporzą-dzi dokumentację i protokół, a następnie nakaże właścicielom uporządkowanie te-renu - podkreśla. Sąsiadom radzi, by nie byli obojętni i gdy zauważą, że w budynku dzieją się jakieś dziwne rzeczy czy kręcą się podejrzane osoby, zawiadamiali po-licję.

Wygląda więc na to, że jeśli willą nie zainteresują się właściciele, to za jakiś czas zniknie ona z krajobrazu. - Szkoda, by takie perełki znikały z naszej dzielnicy. Może warto by wpisać budynek na listę zabytków? Może to by pomogło go ocalić - sugeruje Teresa Incewicz.

Maciej Kamiński