Trądzik różowaty

Choroba zaczyna się zwykle pomiędzy 25-35 rokiem życia lub 45-55 rokiem życia. Zmiany skórne dotyczą najczęściej środkowych części twarzy i są symetryczne. Początkowo przyjmują postać rumienia (zaczerwienienia) z towarzyszącym mu pieczeniem skóry lub bolesnością. Rumień pojawia się i znika pod wpływem bodźców fizycznych lub emocjonalnych. Z biegiem czasu rumień utrwala się, pojawiają się popękane naczynka (teleangiektazje), mogą powstawać grudki i krostki. U mężczyzn nieraz dochodzi do niekorzystnego przebiegu choroby i powstania guzowatości nosa. U około połowy pacjentów z trądzikiem różowatym występują dodatkowo powikłania oczne - zapalenie spojówek, brzegów powiek a nawet rogówki, mogące prowadzić do ślepoty. Choroba trwa wiele lat z okresami poprawy i pogorszeń, powodując u pacjentów narastający stres i unikanie kontaktów towarzyskich.

Pogorszenie zmian skórnych występuje pod wpływem czynników zewnętrznych takich jak nasłonecznienie lub oziębienie skóry, stosowanie nieodpowiednich drażniących preparatów do pielęgnacji, uczuleń kontaktowych, jak i czynników emocjonalnych - stres, zakłopotanie. Ponadto pogorszenie zauważono po spożyciu alkoholu, kawy, herbaty, ostrych potraw. Choroba częściej dotyczy osób z zaburzeniami ze strony przewodu pokarmowego (niedokwasota, nadkwasota, nieżyt żołądka, choroba wrzodowa, choroby wątroby) czy tarczycy, osób z utajonymi ogniskami zakażeń. U kobiet zaznacza się wyraźny związek zaostrzeń z cyklem miesiączkowym (pogorszenie w trakcie miesiączki), po stosowaniu środków antykoncepcyjnych i okresem przekwitania. U pewnej ilości osób z trądzikiem różowatym wykazano występowanie alergii pokarmowej np. na mleko, śmietanę i alergii wziewnej na kurz, pyłki traw i chwastów.

Pacjenci z trądzikiem różowatym często charakteryzują się wielką potrzebą osiągnięć, dużą dynamiką, energią, pośpiechem i niecierpliwością.

Dlaczego dochodzi do rozwoju takiej choroby, pozostaje nadal nie wyjaśnione. Obecnie przyjmuje się, że choroba zależy od wielu czynników, nie zawsze powiązanych ze sobą. Dużą rolę przypisuje się zaburzeniom w układzie powierzchownych naczyń krwionośnych skóry twarzy (zaburzenia naczynioruchowe, zależne od czynników psychicznych). Lokalizacja zmian w okolicach łojotokowych nasuwa podejrzenie, że obecność zmian jest związana z nasilonym łojotokiem lub zaburzeniami w składzie łoju. Znaczenie mają również zaburzenia hormonalne. Rolę odgrywa także miejscowe zakażenie roztoczem Demodex follicuorum, jak i drożdżakami - Pityrosporum ovale. Liczne badania dotyczące roli Helicobacter pylori (bakterii stanowiącej istotną przyczynę choroby wrzodowej) wskazują na znaczenie tego czynnika w rozwoju trądzika różowatego.

Aby uzyskać poprawę w przypadku tej choroby konieczne jest leczenie, jakkolwiek nie należy ono do łatwych i powinno być prowadzone przez lekarza dermatologa, a w przypadku powikłań ocznych także przez okulistę. Stosowane jest leczenie zarówno zewnętrzne (roztwory, kremy, pasty z antybiotykami, metronidazolem, ichtiolem) jak i doustne (antybiotykoterapia, retinoidy), poprawę często przynosi wyeliminowanie czynników patogenetycznych w tym: Helicobacter pylori. Rozszerzone naczynia krwionośne można próbować zamykać za pomocą elektrokoagulacji czy laseroterapii. Pacjent powinien zostać poinformowany o konieczności unikania czynników drażniących np. mycia twarzy twardą, chlorowaną wodą, używania mydeł zapachowych oraz tłustych maści, a także zapachowych produktów kosmetycznych. Oprócz leczenia farmakologicznego należy przestrzegać: ochrony przeciwsłonecznej (kremy o współczynnikach ochrony powyżej 25), ochrony przed mrozem i wiatrem, wykluczenia z diety alkoholu, pikantnych potraw, gorących posiłków i w miarę możliwości sytuacji stresowych.

lek. med. Dorota Bystrzanowska