Śmieci w krajobrazie

Niestety, zima to jedyna pora roku, która pozwala zobaczyć, co tak naprawdę zro-biliśmy z terenem za Wałem Miedzeszyńskim.

W czasie wegetacji roślin dostęp tam jest utrudniony ze względu na chaszcze porastające pola i ogromną liczbę kleszczy. W okolicy padło już mnóstwo psów za-rażonych odkleszczową babeszjozą. Odwilż usunęła właśnie prawie cały śnieg z pól. Krajobraz międzywala wypełniony jest fantazyjnie powyginanymi krzewami i drze-wami bez liści. Ale nie tylko - widzimy morze śmieci, odpadków, worków foliowych, butelek plastikowych, potłuczonego szkła, zniszczonych obudów pralek lub telewi-zorów. Całość horroru dopełniają porozrzucane na dużym obszarze zużyte opony i świetlówki.

Natura 2000

Czy tak ma wyglądać obszar specjalnie przyrodniczo chroniony zwany też Natura 2000? Czy my, jako nacja, zupełnie postradaliśmy zmysły, czyniąc z cennego przy-rodniczo obszaru wysypisko? Ile trzeba mieć w sobie egoizmu i jak niski poziom kultury trzeba sobą prezentować, by wjechać samochodem na cudzą własność (po-la za wałem należą do prywatnych właścicieli) i wyrzucić opony, butelki plastikowe czy inne paskudztwa, których okres rozkładu liczy się w setkach lat? Niektóre z nich, na przykład opony, nigdy nie poddadzą się rozkładowi. Jaki poziom inte-lektualny reprezentują ludzie (?), którzy wyrzucając śmieci na prywatną własność, zatruwają środowisko, niszczą przyrodę, szpecą krajobraz i do tego wprowadzają bezpośrednie zagrożenie dla żyjących tam zwierząt? Obszar międzywala jest do-mem dla dzików, saren, lisów, zajęcy, bażantów, żab, żmij i wielu, wielu innych. W poszukiwaniu pokarmu dziki zagarniają energicznie ziemię na wysypisku swoimi gwizdami (ryjami) i natrafiają na potłuczone, kaleczące szkło. W skrajnych przy-padkach zwierzę kończy życie w straszliwych mękach. Czy ktoś się nad tym za-stanawia?

Quady i terenówki

Dodatkowy stres dla zwierząt wywołuje przemykający zniszczoną drogą gruntową ryczący quad, a za nim rzucający się na wszystkie strony samochód terenowy. Przecież na obszar międzywala mogą wjechać tylko odpowiednie służby i właści-ciele pól. Stoją stosowne znaki zakazu. Chciałoby się w tym miejscu zaapelować do włodarzy odpowiedzialnych za Naturę 2000, za gospodarowanie śmieciami i za utrzymanie porządku o zatrzymanie degradacji międzywala. Ten obszar zieleni stanowi enklawę godną ochrony, szczególnie wobec presji wywieranej na środo-wisko w zachodniej części Wawra przez budujących gęsto nowe domy, grodzących osiedla. Bez istniejącego planu przestrzennego zagospodarowania, gdzie wskutek braku poszanowania elementarnych zasad gospodarki przestrzennej brak jest miejsca na skwery, parki, przestrzeń wspólną, zadrzewienia, chronione starorzecza - przestrzeń jest zawłaszczana bez jakichkolwiek szans na przywrócenie do stanu normalności.

W tym kontekście obszar międzywala to ostatni skrawek wolnej przyrody. Obserwacje poczynione za Wałem Miedzeszyńskim, w lesie za Aleksandrowem, w zagajnikach za Centrum Zdrowia Dziecka wraz z wyżej przytoczonymi konkluzjami nie są optymistyczne. Kolejny raz jakaś część społeczeństwa nie zdaje egzaminu dojrzałości. Dla wielu z nas obca jest idea koegzystencji (współistnienia) z otacza-jącym nas środowiskiem i jego mieszkańcami. Przyroda, krajobraz, przestrzeń dobrze skomponowana, ekosystem funkcjonujący w sercu miasta to dla wielu z nas "bzdety" - nic nie znaczące elementy, z którymi nie warto się liczyć. Jedyną realną wartością jest finansowy zysk...

Może chociaż śmieci...

Jeżeli mamy tak wielkie kłopoty z planowaniem przestrzennym, to może choć ze śmieciami dałoby radę się uporać. Ponoć w Europie tylko my i Bułgarzy mamy system oparty na zasadzie, że właścicielem śmieci jest ich wytwórca. Nowy projekt ustawy o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach daje na-dzieję na zmianę. Póki co może w ramach akcji sprzątania świata władze są w sta-nie zorganizować stosowne działania? Może dałoby się w takim sprzątaniu zatrudnić np. bezrobotnych lub wykorzystać pracę więźniów?

Tadeusz Gacyk