Medalion z bursztynem

I

LIST Z KOMODY

Współcześnie

- Tej staroci chyba trzeba by się pozbyć. - Andrzej wzruszył ramionami, przyglądając się niewielkiej sta­rej komodzie w rogu pokoju, zaśniedziałej i pokrytej kurzem. - Do niczego się już raczej nie nada, a piękna nie jest. Żaden antyk. Co myślisz?

Ewa rzuciła okiem i też wzruszyła ramionami.

- To może wystaw ją koło śmietnika? Może ktoś się skusi. Zawsze mi szkoda starych mebli.

- Mnie też, ale nie możemy zatrzymać tej całej gra­ciarni. Ta szafka to naprawdę szmelc. Okej, wystawię ją. Komuś się pewnie przyda, choćby na opał.

- Dobra, ale najpierw trzeba przejrzeć i opróżnić tę komodę. Weźmiesz się za to? Ja bym dokończyła z tym kredensem...

Przeciągnęła się i westchnęła. Już od dwóch godzin kucała przy szufladach i selekcjonowała komplety sztućców. Chryste, ileż można było tego nagromadzić! Ale co niektóre warte były grzechu. Znalazła nawet ozdobne srebrne zastawy, co prawda w fatalnym sta­nie, ale da się to odnowić.

- Jasne - odparł jej mąż. - Rób swoje, dam sobie radę. A ten kredens zostawiamy?

- Kredens tak! Kocham go od dziecka. Zresztą zo­bacz, może to żaden cud, ale to przedwojenny gdański mebel. Spójrz na te rzeźbienia. Są piękne.

- Ale straszny z niego grzmot...

- To duże mieszkanie. Pasuje tu.

- Przecież i tak zamierzamy je sprzedać.

Zawahała się.

- Jeszcze nie jestem zdecydowana. - Przysunęła sobie karton. - Nie wiem. Mam do niego sentyment. Może warto je trzymać dla Kacpra? Wynająć? Jest w świetnym punkcie.

- No właśnie. Jest sporo warte. A nam się nie prze­lewa - upierał się. - Kacper ma dopiero czternaście lat.

- Aż czternaście! - Roześmiała się. - Prawie pięt­naście. Zastanowimy się jeszcze. Nie decydujmy po­chopnie, okej?

Każdy zajął się swoją robotą.

Ewa odziedziczyła to mieszkanie po babci prawie rok temu i dopiero teraz zebrali się w sobie, by się nim zająć.

Wcześniej jakoś nie było okazji, czasu, pieniędzy... Poza tym oboje z Andrzejem czuli się głupio, bo w zasadzie scheda po babce należała się Halinie, matce Ewy, obec­nie emerytowanej nauczycielce. Ta jednak odmówiła przyjęcia spadku i uparła się, by przepisać mieszkanie na córkę. Córkę, z którą i tak od lat prawie nie utrzy­mywała kontaktów. Nie dlatego, że coś je poróżniło. Nic z tych rzeczy. Halina po prostu taka była: zimna, mil­cząca, nieczuła, wyobcowana. Cała rodzina od zawsze uważała ją za dziwaczkę. Dawniej Ewa - szczególnie gdy była nastolatką - próbowała usilnie się zbliżyć do matki. Potem jednak zaakceptowała ten stan rzeczy i ponie­chała tych prób. Wychowywała ją babka. To ona była dla niej rodzicielką, ojcem, najbliższą osobą. Od wczesnego dzieciństwa. Halina nie miała bliższych więzi z nikim. Nawet z własną matką, czyli babką Ewy. Żyła samotnie na uboczu, bez rodziny, przyjaciół. Bez partnera.

Ojca Ewa nigdy nie poznała. Nigdy się nią nie inte­resował, choć niby formalnie uznał ojcostwo i płacił na nią symboliczne alimenty aż do czasu, gdy dziewczyna ukończyła studia w wyższej szkole plastycznej. Ona także nigdy nie próbowała go poznać. Taka była umowa - jak poinformowała ją matka, gdy Ewa miała sześć lat. Dziew­czynka zaakceptowała ten fakt i tak już zostało. Wkrót­ce po tym, gdy skończyła studia, ojciec - o ile w ogóle można go tak nazwać - zmarł, o czym dowiedziały się po dwóch latach. Przyczyną śmierci była podobno nagła

choroba. Jaka? Ewa nie dociekała. Matka wypowiadała te słowa z cynicznym uśmieszkiem na ustach.

Więc gdy w końcu zdecydowała się przejąć odzie­dziczone mieszkanie przy Jaśkowej Dolinie we Wrzeszczu - tylko dlatego, że w nim się wychowała, choć nie było to może najradośniejsze dzieciństwo - upłynął niemal rok. Był to czas bicia się z myślami i skrupułami. Wreszcie jednak postanowili mieszka­nie opróżnić, odmalować i sprzedać. Marzyli o ma­łym domku za miastem. Po sprzedaży dwóch miesz­kań byłoby to wreszcie realne...

- Ewa! - Okrzyk męża wyrwał ją z zamyślenia. - Możesz podejść?

- Co jest? Drzazga ci weszła?

Z wysiłkiem podniosła się z klęczek. Zawsze coś...

- Tu coś jest!

- Co?

Obrzuciła wzrokiem stos drobiazgów, leżących na podłodze obok komódki: jakieś stare ołówki, plasti­kowy długopis, szpulki nici, książeczka do nabożeń­stwa. Nic ciekawego.

- No co jest? - powtórzyła. - Wywal to, tam masz karton...

Andrzej przerwał jej niecierpliwie:

- Tu coś jest przyklejone do wewnętrznej ścianki. Wygląda jak koperta... Czekaj! Zaraz to wyciągnę...

- Przyklejone? - Wbrew sobie poczuła dreszcz. - Specjalnie?

- Na to wygląda. Możesz poświecić? Wolałbym tego nie uszkodzić. - Podał jej kieszonkową latar­kę. - Mam!

Koperta była duża, szara, ze wszystkich stron ob­klejona taśmą; wyglądała na bardzo starą. Pośrodku miała wybrzuszenie.

- Zaczekaj. Przyniosę nóż z kuchni - powiedziała.

W środku znaleźli coś bardzo dziwnego...

* * *

Ewa z namaszczeniem oglądała pod światło misternie wykonany wisior - czy też może raczej medalion - z wielkim obłym bursztynem, oprawnym w ażurowe srebro (chyba srebro?), na grubym łańcuszku o du­żych oczkach. Bursztyn był niezwykle piękny, praw­dziwy okaz: miejscami przejrzysty, miejscami mlecz­ny, a w środku zatopiony został... cały świat! Jakieś rośliny, trawy, kwiaty, układające się w fantastyczny baśniowy pejzaż. Nigdy jeszcze nie widziała czegoś podobnego. Nawet w albumach. Srebro, choć z wierz­chu lekko przybrudzone, nadal lśniło, zachwycając urodą finezyjnych wzorów. Na pierwszy rzut oka wi­dać było, że to stary wyrób.

- Niezwykły - wyszeptała. - A jaki ciężki! Na od­wrocie coś jest wygrawerowane... Ale nie odczytam. Zobacz, może tobie się uda? - Podała wisior mężowi.

Andrzej ostrożnie przetarł klejnot chusteczką i wy­tężył wzrok.

- Nie jestem pewny, takie zawijasy... ale... Czekaj... To chyba imię. Zaraz, zaraz... Tak... ,,Louise". Na bank. A pod spodem mniejszymi literami... ,,Danzig '44".

- Luiza? - Wzruszyła ramionami. - Pierwsze słyszę. Nie mieliśmy takiej w rodzinie. Babcia miała na imię Maria.

- Może prababcia?

- Wykluczone. Rodzice babci to byli biedni ryba­cy! Nie nosili eleganckiej biżuterii. - Zaśmiała się. - Ani takich wymyślnych imion.

Andrzej rozłożył ręce.

- No to już nie wiem. Skądś go musieli wytrzasnąć, nie jest przecież kradziony. Może kupili? Zdaje mi się, że twój dziadek za życia do biednych nie należał... Pewnie stać