Na L4 pozowała na tle gór z kieliszkiem w ręku. Nadużycia zwolnień lekarskich kosztują miliony złotych rocznie
Zwolnienia lekarskie nie są czasem wolnym, lecz okresem przeznaczonym na powrót do zdrowia. Mimo to, coraz częściej w Polsce dochodzi do przypadków ich niewłaściwego wykorzystania. Jednym z głośniejszych przykładów w ostatnim czasie był przypomniany przez Medonet przypadek kobiety, która zdecydowała się przebranżowić i rozpocząć karierę jako influencerka. Sprawa zwróciła uwagę Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, który zdecydował się odmówić jej wypłaty świadczenia. Czy pracownicy na L4 nadużywają przywilejów? Eksperci przypominają, jakie są granice korzystania ze zwolnień lekarskich.
REKLAMA
Nietypowe podejście do rekonwalescencji
Rafał Roguski, ekspert związany z firmą specjalizującą się w monitorowaniu absencji chorobowych, w rozmowie z Medonetem opisał przypadek kobiety, która zamiast skupić się na odpoczynku, postanowiła wykorzystać czas na zwolnieniu do stworzenia swojej marki w mediach społecznościowych. "Publikowała relacje na Instagramie, chwaląc się otrzymanymi paczkami, przemeblowaniem pokoju czy wyjazdem w góry. Na zdjęciach pozowała z alkoholem w ręku na tle nowych aranżacji" - mówił Roguski. Kobieta tłumaczyła, że jej działania były zgodne z zaleceniami lekarza, zdecydowanego na to, aby "wyjść do ludzi". Jednak ZUS ocenił sytuację jako nadużycie i podjął decyzję o wstrzymaniu wypłaty świadczenia.
Specjalista wyjaśnił, że zaznaczenie na zwolnieniu lekarskim adnotacji "chory może chodzić" wcale nie oznacza pełnej swobody działania. Właściwe wykorzystanie zwolnienia powinno ograniczać się do wykonywania podstawowych czynności życia codziennego. Są to między innymi wizyty lekarskie, zakupy spożywcze czy odbieranie leków w aptece. Zdecydowanie nie obejmuje to rozwijania kariery zawodowej ani angażowania się w intensywne aktywności towarzyskie.
Zwolnienie lekarskie pod lupą ZUS
Zakład Ubezpieczeń Społecznych coraz uważniej kontroluje osoby przebywające na L4, aby zapobiegać nadużyciom. Krzysztof Cieszyński, regionalny rzecznik ZUS w województwie pomorskim, w rozmowie z Medonetem wyjaśnił, że kontrole przeprowadzane są na dwa sposoby. "Pierwszy z nich dotyczy oceny sposobu wykorzystania zwolnienia. Sprawdzamy, czy czas rekonwalescencji rzeczywiście służy powrotowi do zdrowia, a nie aktywnościom zarobkowym czy uczestnictwu w wydarzeniach sportowych" - mówił rzecznik. Drugi rodzaj kontroli realizują lekarze orzecznicy ZUS, którzy badają stan zdrowia pacjenta, oceniając, czy choroba nadal uniemożliwia mu pracę.
Cieszyński ujawnił, że w pierwszym półroczu w województwie pomorskim skontrolowano blisko 5900 osób przebywających na zwolnieniach lekarskich, z czego w 488 przypadkach cofnięto prawo do zasiłku. Łączna wartość niewypłaconych świadczeń sięgnęła 1 mln zł. W przypadkach takich jak wyjazdy, niejasne działania zawodowe czy brak obecności pod wskazanym adresem, osoby tracą świadczenia na czas całego zwolnienia lekarskiego.
Konsekwencje niewłaściwego wykorzystania L4
Sebastian Szczurek, rzecznik ZUS z województwa opolskiego, przypomina, że zgodnie z ustawą, każda działalność zarobkowa lub niewłaściwe wykorzystanie zwolnienia mogą skutkować utratą prawa do zasiłku. W takich przypadkach ZUS ma także możliwość zażądania zwrotu już wypłaconych kwot. "Wykonywanie pracy lub traktowanie zwolnienia lekarskiego jak urlopu jest niedopuszczalne. Ubezpieczony powinien przestrzegać zaleceń lekarzy i unikać zachowań, które mogą budzić wątpliwości co do jego rzeczywistego stanu zdrowia" - zaznaczył Szczurek.
Warto wspomnieć, że kontrolami mogą zostać objęte osoby, które wcześniej dopuściły się nadużyć lub dostarczają dokumentację medyczną budzącą poważne wątpliwości. W takich przypadkach lekarze ZUS mogą poprosić o przedstawienie dodatkowych badań lub dokumentów, a w uzasadnionych przypadkach nawet całkowicie skrócić okres zwolnienia.
Zasady kontroli pracodawcy
Kontrolę zwolnień, jak czytamy w Medonecie, mogą również przeprowadzać pracodawcy, których firmy zatrudniają ponad 20 pracowników. Przedsiębiorcy mają możliwość weryfikacji, czy wypłacane przez nich świadczenia są zasadne, a w razie nieprawidłowości przekazywane informacje trafiają również do ZUS. Jak zauważył Szczurek, wciąż zdarzają się przypadki, gdy osoby na zwolnieniu nie przestrzegają zasad i nie przebywają pod wskazanym adresem. Takie sytuacje prowadzą do utraty prawa do zasiłku, a w skrajnych przypadkach do konieczności zwrotu wypłaconych kwot.
Kontrole zwolnień ZUS to jedno z ważniejszych narzędzi służących do weryfikacji prawidłowości korzystania z L4 i zapobiegania sytuacjom, w których osoby na zwolnieniach lekarskich działają w sposób niezgodny z ich przeznaczeniem. Zakład Ubezpieczeń Społecznych przypomina: zwolnienie lekarskie to nie urlop, lecz okazja do powrotu do zdrowia.
Źródło: www.medonet.pl
