Summa technologiae

Legendarne dzieło Lema. Synteza myśli człowieka ery techniki i nauki.

Prorocza wizja rozwoju świata, która spełnia się na naszych oczach.

Co się stanie, gdy cywilizacja wyzwoli się z ograniczeń materialnych i technologicznych?

Jakie będą etyczne i filozoficzne konsekwencje rozwoju technologii?

Czy sztuczna inteligencja zastąpi człowieka?

Summa technologiae po raz pierwszy ukazała się w 1964 roku. Lem, zafascynowany różnymi dziedzinami nauki i techniki, chciał w niej zawrzeć - oczywiście w swoim niepowtarzalnym stylu - najważniejszą wiedzę i wyzwania człowieka współczesnego. Kilkaset lat wcześniej podobny cel przyświecał św. Tomaszowi z Akwinu, który w dziele Summa theologiae dokonał syntezy człowieka średniowiecza.

Lem widział przyszłość, która teraz staje się naszą rzeczywistością.

Wirtualna rzeczywistość w książce nazwana została ,,fantomatyką". Sztuczna inteligencja - ,,intelektroniką", z kolei przechowywanie i wyszukiwanie informacji - ,,ariadnologią".

Nowa Technologia oznaczać będzie całkowitą władzę człowieka nad sobą samym, nad własnym organizmem, co z kolei umożliwi realizację takich odwiecznych marzeń, jak pożądanie nieśmiertelności, a może nawet -- odwracania procesów uważanych obecnie za nieodwracalne (jak procesy biologiczne, a w szczególności -- starzenia się). Inna rzecz, że cele te może okażą się fikcyjne, jak złoto alchemików. Jeśli nawet człowiek może wszystko, to na pewno nie w dowolny sposób. Jeśli tego zapragnie, osiągnie w końcu każdy cel -- ale wcześniej pojmie może, że cena, jaką przyszłoby zapłacić, czyni osiągnięcie tego celu absurdem.

(fragment książki)

,,<<Spośród książek dyskursywnych zadowolony jestem wyłącznie z Summy technologiae. Nie znaczy to, że nie można jej zmienić, ale że jeśli się nie musi, to nie należy tego czynić. Ona żyje i przetrwała (...)>> - powiedział Lem w rozmowach ze Stanisławem Beresiem. Spośród jego wielkich esejów Summa technologiae wysuwa się istotnie po latach na czołowe miejsce, usuwając nieco w cień inne podobne książki. Nie dlatego może, by tamte były mniej od niej ciekawe, ale dlatego, że Summa... najlepiej jako wywód jest <<domknięta>>, dotyczy spraw, których upływ czasu nie przedawnił, doczekała się też najbardziej ekscytujących spełnień w rzeczywistości ludzkiej kultury i techniki".

Z posłowia prof. Jerzego Jarzębskiego, Summa technologiae i jej potomstwo