Niech żyje wolność

Niech żyje wolność przywołuje jednocześnie kilka konwencji literackich - gombrowiczowskie przejaskrawienie, schulzowską rozlewność słowa, tradycję chłopskiego realizmu spod znaku Redlińskiego, nad wszystkim zaś góruje koncepcja twórczości opartej na doświadczeniu autobiograficznym. Bohater powieści, wywodzący się ze wsi pod Świętym Krzyżem, środowiska, w którym obowiazuje prawo pięści i sztachety, czyni wszystko, by wyrwać się w szeroki świat. Po ciężkiej kontuzji kolana nie gra już w piłkę, nie zostanie drugim Maradoną, więc postanawia... pisać wiersze, w czym z kolei patronuje mu Goethe. Futbol i poezja, wzajemnie się przenikając, stanowią jakby dwa motywy wiodące dzieła. Porównując literaturę z ukochanym sportem, Masternak tworzy satyryczne obrazy środowisk literackich - o ile na boisku sukces odnieśc można dzięki sprecyzowanym regułom gry, sprawności fizycznej i tężyźnie, o tyle antyczny duch współzawodnictwa i współracy zupełnie zanika wśród osób zajmujących się "sztuką słowa".

Pierwsza część cyklu "Księstwo".

"Świetny debiut. Groteska, humor, drwina, ale też miłość i wspólczucie dla tych z talentem narysowanych, nieszczęsnych mieszkanców świetokrzyskich wiosek -bohaterów prozy Masternaka. Te opowieści wciągają, wzruszają, albo po prostu bawią do rozpuku. Nie zdziwię sie, jeśli rzucą się na nie scenarzyści i filmowcy."

Grzegorz Musiał

"Bez udziału powagi narracji ( z epizodami okrucieństwa i heroizmu chłopskiego losu ) sowizdrzalstwo Masternaka mogłoby narzucić poczucie przesytu czymś, co trąci trywialnością.

Miarą umiejętności pisarskich w powieści jest to, że granic zabawowej niedopuszczalności się nie przekracza."

Henryk Bereza

Zbigniew Masternak (1978) pochodzi z Piórkowa w Górach Świętokrzyskich, a obecnie mieszka w Lublinie, gdzie studiował prawo na UMCS. Studiował także polonistykę na Uniwersytecie Wrocławskim; prozaik, autor scenariuszy filmowych. Debiutował w roku 2000 na łamach "Twórczości", od tamtej pory publikuje w najważniejszych tytułach prasy literackiej. Pracuje nad autobiograficznym cyklem "Księstwo", który zamierza kontynuować. Niech żyje wolność to debiut książkowy autora. W 2005 na podstawie opowiadania Stacja Mirsk powstał film, którego Zbigniew Masternak był współproducentem. Etiuda otrzymała Grand Prix na IX Krakowskim Festiwalu Filmowym "KRAKFFA". Adaptację filmową Niech żyje wolność przygotowuje dla TVP reżyser Andrzej Barański.

"Księstwo" - bo tak nazywa się cykl - jest obliczone na pięć powieści, a każda to na poły autobiograficzna historia innego okresu życia autora: są dwie części o rodzinnych stronach Masternaka (właśnie Niech żyje wolność i jeszcze jedna, bardziej baśniowa, nawiązująca do świętokrzyskich legend i baśni) jest część o jego rocznym pobycie na Ukrainie (skąd wrócił... khm... khmm... w butach i majtkach, ale za to zarobił na film, którego jest współproducentem), jest o życiu studenta w Wielkim Mieście, jest i raptularz Masternaka - mnicha, który wybrał się w habicie w podróż po Europie, jak sam mówi "podpatrzeć jak Polacy radzą sobie na obczyźnie" (sprawę tę szeroko opisywano w lokalnej, świętokrzyskiej prasie).