Krzyżyk niespodziany. Czas Goralenvolk
autor: | Paweł Smoleński, Bartłomiej Kuraś |
wydawnictwo: | Wydawnictwo Czarne |
kolekcja: | Zakopiańska |
wydanie: | wydanie 2, poprawione, Sękowa |
data: | 11 maja 2022 |
forma: | książka, okładka twarda |
wymiary: | 165 × 240 mm |
liczba stron: | 160 |
ISBN: | 978-83-8191468-0 |
Inne formy i wydania
e-book (epub, mobipocket) | 2017.03.29 |
książka, okładka twarda | 2017.03.29 |
książka, okładka twarda, wydanie 2, poprawione | 2022.05.11 |
książka, okładka twarda, wydanie 3 | 2025.06.25 |
Wacuś ściskał dłoń Hansa Franka, gdy przez Tatry ruszali pierwsi kurierzy. Wacuś Krzeptowski chluby nazwisku nie przyniósł i skończył marnie, a jego kuzyn Józef ,,Ujek" Krzeptowski poświęcał życie, by hańbę z nazwiska zmazać. O pierwszym chętnie by zapomniano i pamiętano tylko o drugim.
Witkiewicz, Chałubiński, Zaruski, Przerwa-Tetmajer i inni stworzyli wizję Tatr i Podhala jako pięknego zakątka zamieszkanego przez ludzi szlachetnych, swoiste plemię nieskażone cywilizacją. Niemieccy naukowcy również twierdzili, że podtatrzański lud jest nadzwyczajny, a wręcz że górale to w istocie Germanie rozpuszczeni w słowiańskim żywiole - Goralenvolk.
Kenkarty z literą ,,G" przyjęło około dwudziestu procent ludności Podhala. Ci, co je przyjęli, wierzyli w wielkie Niemcy albo obietnice lepszego traktowania, inni brali, bo brali wszyscy w wiosce. Niektórym góralska kenkarta nie przeszkadzała w działalności konspiracyjnej: ukrywali Żydów i tatrzańskich kurierów, sami nosili bibułę albo chodzili z meldunkami na słowacką stronę.
Do dziś na Podhalu trudno o jednoznaczną opinię o ideologach i przywódcach Goralenvolku. Wstyd naznaczył jednak nazwiska wielkich rodów. Jest jak niechciany spadek, który mimo wszystko trzeba przyjąć. A przecież góral honorowy i dumny, wierny ojczyźnie i tatrzański rozbójnik, zdrajca i kolaborant to awers i rewers tej samej monety. Ale krzyżyk niespodziany to jednak nie to samo co hakenkreuz.
Pozostaje tylko za Antonim Krohem powtórzyć: ,,Wszystko to było cholernie nieproste". I o tym jest ta książka.
,,Gdy się tylko nieco uchyli tę wierzchnią warstwę cepeliowskich emblematów i uprzedzeń, ukazuje się świat po szekspirowsku pogmatwanej historii. A przecież skoro nasi poeci już dawno ustalili, że Podhale to matecznik arcypolskości, i to przekonanie krzepnie od ponad wieku, to problemy Podhala chyba też wypada uznać za arcypolskie. W każdym razie zgodzili się z tym Bartłomiej Kuraś i Paweł Smoleński. To znaczy z tym, że wielki charakter górali (a więc Polaków w ogóle) nie wyklucza małości (polskiej, w końcu patrzymy tu jak w lustro), a ta nie unieważnia całkiem mitów, które pielęgnujemy." Łukasz Grzymisławski, ,,Gazeta Wyborcza"
Na sąsiedniej półce
-
[ książka, e-book ]Świsty i pomruki. Sceny tatrzańskieLechosław Herz
-
[ e-book ]Kruca fuks. Alfabet góralskiPaweł Smoleński, Bartłomiej Kuraś
-
nowość[ książka, audiobook ]Ja, Mona LisaNatasha Solomons
-
nowość[ książka, e-book ]Diana in LoveJen Besser, Shana Feste
-
nowość[ książka, audiobook ]Miłość pod przykrywkąFelicia Kingsley
-
nowość[ audiobook, e-book ]DJ BambiAudur Ava Ólafsdóttir
-
nowość[ książka ]Jak się nie zakochaćNina Majewska-Brown
-
nowość[ książka, e-book ]Którędy do wyjścia?Katarzyna Boni
-
nowość[ książka, e-book ]Cesarzowa Piotra. Tom 1Kristina Sabaliauskaite
-
nowość[ książka, audiobook ]WyznajęJaume Cabre
-
nowość[ książka, audiobook, e-book ]My, SarmaciJoanna Orzeł
-
nowość[ e-book ]Zaklęcie miłościKate Robb