Kontener

Fragmenty książki:

Jeśli chodzi o liczebność populacji Zaatari to drugi po kenijskim Dadaab tułaczy obóz na świecie. Najlepiej opisany i zmapowany. Czwarte miasto Jordanii. Dwieście dwadzieścia siedem ulic. Szesnaście tysięcy domostw. Na mapach zaznaczono każdy budynek. Oprócz namiotów i kontenerów - trzy tysiące innych rozmaitych punktów: sklepy, małe biznesy, szkoły, kliniki, tereny rekreacyjne, biura, centra rejestracji, łazienki, kuchnie, zbiorniki na wodę pitną, kosze na śmieci, meczety, a nawet latarnie. Wybrano jedynie te najważniejsze, zorientowano mapę wobec Mekki i rozdano uchodźcom - niech wiedzą, gdzie są. Ale mapy powstają głównie dla tych, którzy obozem zarządzają.

Tylko w Jordanii jest trzysta tysięcy niepełnoletnich Syryjczyków. Setki, jeśli nie tysiące, wędrują bez opieki dorosłych. Każdy uchodźca z Syrii, mały czy duży, kosztuje trzy i pół tysiąca dolarów rocznie. Świat, który w tej sprawie Jordanię wspiera, pokrywa jedynie trzydzieści procent wydatków. Gospodarze boją się, że przybysze zabiorą im pracę i wodę. Przybysze narzekają, że nie wszyscy tutejsi rozumieją ich ból, że z ich cierpienia czerpią korzyści. Tak bywa. Ale jest też współczucie, zrozumienie, cierpliwość. Każdego dnia zjawiają się nowi tułacze. Nie dla wspaniałych jordańskich krajobrazów wloką się nocą przez kamienną pustynię, nie dla słodkich pomidorów. Tam mieli swoje. Przychodzą, by żyć. I tęsknić. Kiedy Arab opuszcza ukochaną kobietę albo drogą mu ojczyznę, czuje gurbę. To nostalgia, wyobcowanie, świadomość wygnania i żal za utraconym. Dręczące poczucie bycia nie u siebie. Słowo gurba wywodzi się od ciemnego słowa garaba znanego w islamie jako przeciwieństwo jasnego słowa szaraka.

Szaraka - wschodzące słońce, obcowanie z Bogiem.

Garaba - ciemność. Tego nic nie ukoi. Tylko powrót.

Książka "Kontener" rozpoczyna nowy projekt reporterski Wojciecha Tochmana "Migracje". Każda z książek cyklu będzie powstawała we współpracy z absolwentem/absolwentką Polskiej Szkoły Reportażu.

Wojciech Tochman (ur. 1969) - reporter, autor non-fiction. W latach 1990-2004 pracował w dziale reportażu ,,Gazety Wyborczej" gdzie m.in wraz z Lidią Ostałowską, Beatą Pawlak, Mariuszem Szczygłem, Jackiem Hugo-Baderem - pod kierunkiem Hanny Krall a potem Małgorzaty Szejnert - tworzył jedną z najbardziej wyrazistych grup reporterskich w historii polskiej prasy. Autor książek: ,,Schodów się nie pali" (2000); ,,Jakbyś kamień jadła" (2002); ,,Córeńka" (2005); ,,Wściekły pies" (2007), ,,Bóg zapłać" (2010), ,,Dzisiaj narysujemy śmierć" (2010) i ,,Eli, Eli" (2013). Pracował również na Litwie, Białorusi, w Niemczech, Macedonii, Serbii, Bośni i Hercegowinie, we Włoszech, w Wielkiej Brytanii, Stanach Zjednoczonych, Meksyku, Rwandzie, Indonezji i na Filipinach. Jego publikacje tłumaczone są na kilkanaście języków. Współtworzył program ,,Ktokolwiek widział, ktokolwiek wie" (TVP1) poszukujący ludzi zaginionych. Z jego inicjatywy powstała (1999) Fundacja Itaka - Centrum Poszukiwań Ludzi Zaginionych, gdzie był wolontariuszem przez dziesięć lat. Obecnie członek Rady Fundacji. Jeden z założycieli Instytutu Reportażu (2009), gdzie wykłada w Polskiej Szkole Reportażu. Publikuje w ,,Dużym Formacie" - magazynie reporterów ,,Gazety Wyborczej".

Katarzyna Boni (ur. 1982) - reporterka. Od sześciu lat współpracuje z największymi magazynami podróżniczymi na polskim rynku. Publikuje również w ,,Gazecie Wyborczej" i ,,Dużym Formacie". Specjalizuje się w pisaniu o Azji, spędziła na tym kontynencie ponad dwa lata pracując w Japonii, Chinach, Kambodży, Tajlandii, na Filipinach i w Indonezji. Absolwentka Polskiej Szkoły Reportażu.