Dlaczego żonkile? 76 lat od powstania

Bez najmniejszych szans na zwycięstwo, w walce o godną śmierć. 19 kwietnia 1943 roku około 1000-1500 żołnierzy Żydowskiego Związku Wojskowego i Żydowskiej Organizacji Bojowej stanęło do walki pośród zabudowań Muranowa i Mirowa, zmienionych przez nazistów w getto. Wojska niemieckie, ukraińskie i łotewskie rozpoczęły pacyfikację jeszcze tego samego dnia, ale walki trwały aż do połowy maja.

- Była żydowska dzielnica mieszkaniowa przestała istnieć - napisał w raporcie Jürgen Stroop, dowódca oddziałów tłumiących powstanie. Symbolem ludobójstwa w żydowskiej dzielnicy Warszawy stało się wysadzenie w powietrze Wielkiej Synagogi, stojącej na pl. Bankowym. Według wyliczeń Stroopa wymordowano ponad 56 tysięcy warszawiaków.

Dlaczego żonkile?

Z czasem symbolem pamięci o wydarzeniach z wiosny 1943 roku stały się żółte żonkile. Tradycję tę stworzył najbardziej znany weteran powstania, kardiolog Marek Edelman (zm. 2009).

- Do końca życia w rocznicę powstania przychodził z bukietem żonkili pod pomnik Bohaterów Getta, by oddać hołd poległym towarzyszom - czytamy na stronie muzeum Polin. - Wraz z nim przychodziło coraz więcej ludzi z żółtymi kwiatami.

(dg)