BIG JUMP - chrońmy Wisłę

W jej ramach w stolicy, a także w miastach, do których organizatorzy zawitają wcześniej - w Katowicach, Krakowie, Toruniu i Gdańsku - w ramach wielkiego święta żyjących rzek powstanie graffiti "Wskocz do królowej!". Ma zwrócić uwagę mieszkańców na Wisłę oraz inne polskie rzeki i promować akcję BIG JUMP. W malowaniu billboardu mogą wziąć udział wszyscy zainteresowani ochroną rzek.

Cel BIG JUMP jest prosty - pojednanie ludzi i rzek. Ideą projektu jest przywró-cenie rzekom ich naturalnego stanu równowagi. Odnowienie więzi, które niegdyś łączyły ludzi z miejscami wzdłuż rzek. Sprawienie, aby rzeki były czyste jak kiedyś, żyjące; oraz zachowanie tych wód dla przyszłych pokoleń. Odpowiedzialny obywatel musi zrozumieć, że rzece trzeba oddać jej naturalną przestrzeń, dbać o jej czystość, żyć z nią, a nie przeciwko niej. Aby tak się stało, niezbędne jest zdobycie społecznego poparcia dla koniecznych zmian.

BIG JUMP odbywa się we Francji, Belgii, Szwajcarii, Luksemburgu, we Wło-szech, Grecji, Austrii, na Węgrzech, w Chorwacji, Słowenii, Bośni, Serbii, Czarno-górze, Szwecji, Norwegii, Finlandii, Czechach, na Słowacji, w Rosji, Niemczech, Danii, Hiszpanii, Portugalii, Wielkiej Brytanii i Polsce.

Zaczęło się we Francji

Pomysłodawcą projektu BIG JUMP jest Roberto Epple, założyciel European Rivers Network i SOS Loire Vivante Network z siedzibą we Francji. Pierwszym dużym wydarzeniem związanym z projektem był tzw. Swimming Day w 1995 roku we Francji. Ludzie w wielu miejscach wzdłuż rzeki Loary, w tym samym dniu i o tej samej godzinie, wchodzili do wody.

W następnych latach miały miejsce kolejne tego typu wydarzenia w różnych miejscach w Europie, m.in. nad rzeką Ebro, Renem i Łabą. Nad Łabą w 2002 roku odbył się pierwszy międzynarodowy Swimming Day, podczas którego ponad 100 tys. osób wzdłuż rzeki Łaby - od jej źródeł w Czechach aż do ujścia w Hamburgu - weszło do wody. W Łabie, która jeszcze kilkanaście lat temu należała do najbar-dziej zanieczyszczonych rzek w Europie, dziś można pływać w każdym jej miejscu.

Plaża nad Wisłą

W XX wieku zapomnieliśmy o rzekach. Traktowane były jak wysypiska śmieci, stały się zanieczyszczone, niebezpieczne, a dostęp do nich bywał wzbroniony. Używane były wyłącznie do żeglugi i produkcji energii. Plaże i kąpieliska przestały istnieć; ludzie odwrócili się plecami do rzek i zapomnieli o swojej odpowiedzialności za to, co się z nimi dzieje. Na szczęście w latach dziewięćdziesiątych rzeki zostały w znacznym stopniu oczyszczone. Łaba, Ren i Loara mają teraz kąpieliska spełniające normy czystości i stają się przykładem dla innych europejskich rzek.

Zaczynamy rozumieć, jak ważne jest szanować, odzyskiwać i poprawiać stan czystości wody. Dowodem wzrastającej świadomości są powstające nad rzekami ścieżki rowerowe; pojawiający się coraz częściej wędkarze, a nawet kąpiący się ludzie. To są znaki nowej ery. Widać je także w wielkomiejskich projektach, np. w Paryżu, Wiedniu, Berlinie, Monachium, Lyonie. Również w Warszawie zaczyna się mówić o przybliżeniu Wisły mieszkańcom. Powstają ścieżki rowerowe, porządkuje się bulwary nadwiślańskie, by można było bezpiecznie i przyjemnie spacerować. Mają powstać plaże i miejsca wypoczynku. Tego nam bardzo potrzeba. Wymaga jednak poważnego traktowania tematu rzeki, jej wymagań i potrzeb mieszkańców.

Zabezpieczony technicznie i pewny dostęp do wody oraz system sanitarny w mieście to podstawowe i konieczne warunki, by przetrwali mieszkańcy, mógł sprawnie działać przemysł, szpitale; było możliwe pełnienie innych funkcji miejskich, zapewniających zrównoważony rozwój aglomeracji. Problem znalezienia odpowiedniej ilości wody dla całego miasta trzeba skoordynować z resztą planowania wodnego w zlewni rzeki. Konieczna jest odpowiednia polityka, gwarantująca dostarczanie czystej wody gospodarstwom domowym. To zadanie na wiele lat, ale zacząć trzeba natychmiast.

Co to jest BIG JUMP?

BIG JUMP zaplanowano na lata 2005, 2010 i 2015. W 2015 roku - zgodnie z Ramo-wą Dyrektywą Wodną - wszystkie obszary wodne Europy powinny spełniać ekolo-giczne standardy jakości. Będzie to wielkie święto żyjących rzek. Momenty kulmi-nacyjne projektu z wydarzeniem Swimming Day na wszystkich dużych europej-skich rzekach lub na tych odcinkach, które spełniają normy czystości, będą wielkim świętem żyjących rzek. Pływanie odbędzie się w tym samym dniu, o tej samej godzinie, we wszystkich rzekach Europy, od źródeł po morza i oceany. Projekt, oprócz corocznych Swimming Days, obejmuje również monitorowanie jakości wody w rzekach i jeziorach, akcje sprzątania rzek, programy edukacyjne i wystawy tematyczne.

Więcej informacji na stronie www.klubgaja.pl/teraz_wisla/bigjump.

Jolanta Zientek-Varga