Skóra maluchów
16 grudnia 2004
Niemowlęta i małe dzieci często chorują na podobne choroby skóry jak dorośli, często też rodzice skarżą się na pojawiające się w pierwszych miesiącach życia zmiany skórne oraz na objawy suchej skóry u swoich pociech.
Naskórek jest znacznie cieńszy, szczególnie u wcześniaków. Naczynia krwio-nośne są liczne i poszerzone. Tkanka podskórna jest miernie rozwinięta, ale gruczoły łojowe, podobnie jak mieszki włosowe są prawidłowo dojrzałe już w chwili urodzenia.
Skóra dziecka gorzej funkcjonuje jako bariera ochronna np.: przed drobno-ustrojami (takimi jak: bakterie, wirusy, grzyby), czynnikami fizycznymi (promie-niowanie ultrafioletowe), chemicznymi (środki kosmetyczne, higieniczne - myjące, piorące) i mechanicznymi (urazy, otarcia).
Prawidłowe pH skóry wynosi około 5,5. Intensywne mycie zasadowymi mydłami może powodować wzrost pH i ułatwić inwazję bakterii w głąb skóry.
Dzieci gorzej też radzą sobie z utrzymaniem prawidłowej temperatury ciała, spowodowane to jest łatwiejszą utratą ciepła. W pierwszych trzech latach życia skóra ulega przemianom, w wyniku których upodabnia się funkcjonalnie i czynnościowo do skóry dorosłego i w późniejszym dzieciństwie nie wykazuje istotnych różnic.
Często zgłaszany przez rodziców problem "suchej skóry" charakteryzuje się występowaniem zmatowienia, szorstkości, złuszczania i pękania naskórka. Suchość objawia się jako drobnopłatkowe złuszczanie i niewielki rumień skóry. Zmianom tym może towarzyszyć świąd, uczucie napięcia, mrowienia, niepokój, drażliwość i płaczliwość dziecka.
Czynniki sprzyjające powstaniu suchej skóry można podzielić na te pochodzenia zewnętrznego i pochodzenia wewnętrznego - długie przebywanie w niskiej lub wysokiej temperaturze otoczenia, szczególnie przy małej wilgotności, dochodzi do tego w klimatyzowanych pomieszczeniach i przy działającym centralnym ogrzewaniu. Niekorzystnie działa też słońce - długie opalanie. Częstą przyczyną są niewłaściwe lub nadmierne zabiegi higieniczne: długie kąpiele, zwłaszcza w gorącej wodzie z dużą zawartością chloru, stosowanie silnie odtłuszczających zasadowych mydeł, żeli i płynów mających w składzie detergenty. Wewnętrzne przyczyny obejmują genetycznie uwarunkowane zaburzenia rogowacenia i atopowe zapalenie skóry (AZS).
Pieluszkowe zapalenie skóry (Diaper dermatitis) jedna z najczęstszych dolegliwości w niemowlęctwie, polega na różnie nasilonym podrażnieniu w miejscu przylegania pieluszki. Przy długo trwającym stanie zapalnym może także doprowadzić do wysuszenia i złuszczania skóry.
Odpowiednia pielęgnacja suchej skóry polega na przywróceniu prawidłowej czynności naskórka. Do tego celu służą środki do stosowania zewnętrznego, mające za zadanie utrzymanie prawidłowego nawilżenia i elastyczności skóry.
Nowoczesne preparaty nawilżające dla dzieci powinny zawierać substancje czynne, odpowiednio dobrane do stanu skóry. Nie powinny zawierać dodatków zapachowych i koloryzujących i silnych konserwantów. Nie powinny zawierać żadnych substancji zapachowych i barwników.
Rodzice powinni wystrzegać się stosowania detergentów i zasadowych mydeł, można zamiast tego stosować preparaty nawilżające dodawane do kąpieli. Wskazane jest stosowanie preparatów nawilżających, a w niskich temperaturach dodatkowo tłustego kremu ochronnego.
U dzieci z wyraźnie suchą skórą postępowanie powinno być intensywniejsze. Po każdej kąpieli (z wykorzystaniem płynnych preparatów zawierających np. ciekłą parafinę) należy zastosować bezpośrednio po jej zakończeniu substancje nawilżające i/lub natłuszczające. Należy jednak pamiętać, że nadmierna ilość zastosowanych środków pielęgnujących na skórę może przyczynić się do jej podrażnienia, zwykle też gorzej tolerowane są preparaty w postaci oliwek.
lek. med. Dorota Bystrzanowska
