Wzniesienie

Myślę sobie, a odwrócę się plecami do tej szkoły, co by mnie nikt nie oglądał. I ot, obracam się w prawo i widzę napis ,,Pomóż mi cię wznieść". Ta szkoła jest nowa, nie uczyłem się tu, a w starej, co to ją Kotełską Akademią nazywają. Skończyłem tam trzy klasy, a potem jeszcze rok uczyłem się w piątej. I Asenczo tam uczęszczał, dla pożytku swego i całego narodu. Tak przynajmniej mówi. Wzlecieć, zedrzeć zasłony, wznieść się, bracie, ku wiedzy i myślom szlachetnym, zyskać świadomość stworzenia słownego, człowieka. Stąd już tylko krok do Czynu.

Jest rok 1872. W Bułgarii pod panowaniem tureckim toczy się walka o wolność, o prawo do tożsamości narodowej, o język, sztukę, literaturę i religię. Jest to czas odrodzenia narodowego, także czas działalności rewolucyjnej, partyzanckiej i zbójnickiej.

Czytelnik poznaje tę rewolucyjno-rozbójnicką rzeczywistość z perspektywy słabo wykształconego, prostolinijnego Gicza i jego wiernego towarzysza Asencza. Uzbrojeni w pistolety i książki buntownicy wyruszają z miasta Koteł, by przyłączyć się w górach do jednej z grup rewolucjonistów. Razem z nimi biorą udział w napadzie na turecki konwój w przełęczy Arabakonak, co daje początek ich niezliczonym perypetiom.

Powieść, napisana stylizowanym, niepowtarzalnym językiem, wciąga nas od pierwszej strony w wir dramatycznych wydarzeń i komicznych sytuacji, z maestrią przeplatanych barwnymi opisami i ,,filozoficznymi" rozważaniami bohaterów.

,,Wciągająca i dramatyczna fabuła, unikatowi jako obrazy literackie bohaterowie, mistrzowski sposób snucia opowieści, tragizm i humor - nowa powieść Milena Ruskowa stanowi klucz do filozoficzno-historycznych, a także narodowo-psychologicznych problemów, wzlotów i upadków Bułgara oraz bułgarskiego społeczeństwa na ich historycznych drogach i bezdrożach".

Swetłozar Igow

,,Ironiczna, pełna, o bogatym języku, po prostu prawdziwe osiągnięcie bułgarskiej literatury".

Mitko Nowkow

Milen Ruskow (ur. 1966) - bułgarski pisarz i tłumacz. Mieszka w Sofii. Ukończył filologię bułgarską na Uniwersytecie Sofijskim w roku 1995. Od 2001 roku współpracował z wieloma wydawcami jako tłumacz z języka angielskiego. Wzniesienie to trzecia powieść w jego dorobku. Ruskow otrzymał za nią nagrodę ,,Złoty Wiek" bułgarskiego Ministerstwa Kultury, Nagrodę im. Christo G. Danowa i Nagrodę im. Eliasa Canettiego.

Magdalena Pytlak - bułgarystka, slawistka, tłumaczka, doktor nauk humanistycznych w zakresie literaturoznawstwa (2010). Pracuje jako adiunkt w Instytucie Filologii Słowiańskiej Uniwersytetu Jagiellońskiego, gdzie zajmuje się współczesną literaturą i kulturą bułgarską oraz szeroko rozumianą translatologią. Autorka książki Polifoniczność w przekładzie. O tym jak Polacy i Bułgarzy czytają ,,Biesy" Fiodora Dostojewskiego oraz licznych publikacji naukowych. Przetłumaczyła na polski zbiór opowiadań I inne historie (wyd. Pogranicze 2011, tłumaczenie znalazło się w finale Nagrody Angelus) oraz libretto Space Opera (Teatr Wielki w Poznaniu 2015) Georgiego Gospodinowa. W 2013 roku zainicjowała i poprowadziła warsztaty przekładu literackiego dla studentów bułgarystyki, wynikiem których jest ukazanie się w Polsce Łomskich opowieści Emiła Andreewa (wyd. Toczka 2014).