Bawełna, samowary i Sartowie. Muzułmańskie okrainy carskiej Rosji 1795-1916

Wykaz skrótów

Wstęp

I. ,,Pod mieczem Rosji Wschód się chyli"

1. ,,Teatr wydarzeń politycznych". Kaukaz przed podbojem

2. ,,Kaukazie drżyj: idzie Jermołow!". Podbój

3. ,,...Cały kraj skąpany był w rosyjskiej krwi". Urządzanie Zakaukazia

4. ,,Azja Środkowa". Narodziny pojęcia

5. (Etno)krajobraz przed bitwą. O ludach i plemionach Azji Środkowej

6. ,,...Po łupy, po perskie, po chiwańskie..." O moralnym prawie do ujarzmiania stepu

7. ,,Wrota Azji". Rosja i Kazachowie

8. ,,Świat bez historii" i ,,giganci zionący ogniem". Rosja i chanaty środkowoazjatyckie przed podbojem

9. ,,Wojna z Kokandem kosztowała nas więcej niż inne wojny..."

10. ,,Mądry mułło, chcemy przegnać Rosjan!" Wojna z Bucharą

11. ,,Na Chiwę!"

12. ,,Niech żyje Skobielew i jego wiarusy". Podbój Turkmenów

13. ,,Błagali, by ich chronić..." Przyłączenie Pamiru

14. ,,Osiągaliśmy tylko najbliższe cele..." Strategia podbojów?

15. O dwóch takich, co wojnę malowali. Wojna i sztuka: Wierieszczagin i Karazin

16. Od Wołgi do Gangesu. Rosja i Indie

17. ,,W Europie byliśmy Tatarami..." Narodziny eurazjatyzmu

18. ,,Grzesznik przeklęty, wróg świata i religii". Co myśleli pokonani o zdobywcach?

II. Krzyż i półksiężyc

1. Islam.ru. 195

2. Święta Ruś i ,,muchammedanskija religija". Rosja i islam

3. ,,...Przybyłem, by objawić wam dobrą wolę Jej Imperatorskiej Mości". Islam oswojony

4. Kochać Allaha, służyć Carowi i... nie wierzyć Tatarom. ,,Pożyteczni" muzułmanie

5. ,,Oni w głębi duszy nie są w ogóle muzułmanami". Islam Kazachów

6. ,,Mój szariat - to mój miecz". Islam Turkmenów

7. ,,Jednych przeklinał, drugich błogosławił". Święte rody

8. Mułło, powróż mi z liter Koranu. O miejscowych ,,zabobonach"

9. Groby świętych

10. ,,Skakali jakby postradali rozum". Bractwa religijne

11. Sekta Zikry. Kaukaski sufizm

12. ,,Religia jest tajemnicą". Sekty ezoteryczne Zakaukazia

13. ,,Zawsze był Ali". Pamirscy ismailici

14. ,,Szyici wyróżniają się większym fanatyzmem"

15. ,,Sprawują się przyzwoicie..." Bahaici

16. Szyici, sunnici i ,,panislamizm"

17. ,,Byki". Żydzi górscy

18. ,,Męskie westalki". Kult ognia na Półwyspie Apszerońskim

19. ,,Czciciele diabła". Jezydzi

20. ,,Może kiedyś wśród modlących się ujrzymy Sarta i Kirgiza". Prawosławni misjonarze w Azji Środkowej

21. ,,...Otaczali cerkiew, padali na kolana i bili jej pokłony". Kałmucy i prawosławie

22. ,,Szkoda, że nasza cerkiew tutaj jest taka biedna". Prawosławni misjonarze na Kaukazie

23. Haj Ekegeci i ,,heretycy". Chrześcijaństwo ormiańskie

24. ,,Jakiś inny naród". Chrześcijaństwo ,,zarmenizowane"

III. ,,Wszystkie narodowości Turkiestanu"

1. Jak pytać o narodowość?

2. ,,Nie ma plemienia Sartów..." O tworzeniu bytów etnicznych

3. ,,Kim są owi czarodzieje?" ,,Ujgurzy" i Dunganie

4. ,,Turecki kolos". Narodziny panturkizmu

IV. ,,Czyż nie dość już naszych zasług...?" Rosyjska ,,misja cywilizacyjna"

1. Boże, byle nie do Turkiestanu! Administracja

2. ,,Powydawali fortuny na stanowiska..." Indirect rule

3. ,,Jak za dotknięciem czarodziejskiej różdżki". Miasta

4. ,,Jak domki z kart". Trzęsienia ziemi

5 ,,...Byleby zaczęła się komunikacja..."

6. Woda

7. ,,Po co robić z dobrego pasterza złego rolnika?" Jak nie ,,ucywilizowano" Kurdów

8. Dobrodziejstwa sianokosów

9. Bawełniana gorączka

10. Bo mieli szpadle i motyki. Bezpieczeństwo publiczne

11. ,,Przecież Bóg zabrania mahometanom picia wódki". Alkohol

12. Opium na wagę srebra

13. ,,Kapłanki wesela i miłości". Prostytucja

14. ,,Niech muzułmańskie kobiety chodzą z zakrytą twarzą". Ewolucja ubioru kobiecego

15. ,,Tu dużo rozpustników". Pederastia

16. ,,W każdej czajchanie samowar z Tuły". Herbata

17. ,,Nasi tabibowie są nieukami..." Medycyna

18. ,,Dywanik i książka". Szkolnictwo

19. ,,Mamy inną szkołę..." Armia

20. ,,Gdy przelano rosyjską krew". Powstanie 1916 r.

21. Rewolucjoniści w tiubietiejkach? Muzułmanie i ruch robotniczy

22. ,,Nie jesteśmy stadem baranów". Reformatorzy z kręgu dżadydów

V. ,,Gdzie się w Azji <<Rus>> osiedli..." Zmiany mapy etnicznej

1. ,,Szli ludzie bezdomni..." Rosyjska kolonizacja Azji Środkowej

2. Synowie raskołu. Staroobrzędowcy w Azji Środkowej

3. Wallenrodowie, inżynierowie, zesłańcy. Polacy w Azji Środkowej

4. Ein Dorf, Ein Glaube. Niemcy w Azji Środkowej

5. ,,...Rosjan cechuje humanitaryzm..." Migranci z Chińskiego Turkiestanu

6. ,,Nigdy człowiek cywilizowany nie zastąpi krajowca..." Rosjanie w Kraju Zakaspijskim

7. ,,Rosjan tu mało i nie mają kapitałów..."

8. ,,Sarty, istne żydy i pijawki"

9. ,,Hinduski lichwiarz ze swoją sakiewką"

10. ,,Rosjanin zajmuje się rolnictwem z konieczności..."

11. ,,Na pewno nas nie zdradzą..." Ormianie na Zakaukaziu

12. ,,Niewolnicy złej i ciemnej siły". ,,Wojna ormiańko-tatarska" 1905 r.

13. ,,Wciąż przywdziewają swe teutońskie ubrania..." Niemcy na Zakaukaziu

14. ,,Nasi muzułmanie brali je za Cyganki..." Rosyjska kolonizacja Zakaukazia

15. ,,W kandały nas zakowali i za Kawkaz pognali". Rosyjscy sekciarze na Zakaukaziu

16. ,,Ciepły Sybir". Polacy na Zakaukaziu

VI. Podsumowanie

Apendyks

Indeksy