Gdy nie ma kontaktu

Przypadek mojej córki jest następujący: mój były mąż, a jej ojciec nie utrzymuje z nami kontaktu i nie wiemy gdzie mieszka. Może zdarzyć się taka sytuacja, że córka nie będzie wiedziała o śmierci ojca, a obawiamy się, że ma on długi. Jak należy po-stąpić w takim przypadku, gdy nie będzie wiadomo, że ojciec nie żyje i minie usta-wowe 6 miesięcy, a oświadczenie nie zostanie złożone.

Senator - adwokat radzi czytelnikom "Echa"

W większości przypadków rzeczywiście jest tak, że sześciomiesięczny termin do złożenia oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku biegnie od dnia tzw. "otwarcia spadku", czyli od chwili śmierci spadko-dawcy. Są to sytuacje najczęstsze - gdy dziedziczy-my po najbliższych nam członkach rodziny, z któ-rymi pozostajemy w stałych kontaktach, o których śmierci dowiadujemy się niezwłocznie. Jednakże w życiu zdarzają się także sytuacje, kiedy osoby, po-mimo pokrewieństwa, nie utrzymują między sobą kontaktów. Przepisy kodeksu cywilnego zawierają rozwiązanie także takiej sytuacji. Otóż ogólna zasa-da mówi tak naprawdę, że sześciomiesięczny termin do złożenia oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu zaczyna biec dopiero w momencie, w którym spad-kobierca dowiaduje się o tym, że ma dziedziczyć. Tak więc, początek biegu tego terminu może być różny, zależnie od okoliczności konkretnego wypadku.

W sytuacji Pani córki, w razie gdyby doszło do śmierci jej ojca, sąd badający sprawę nabycia spadku będzie starał się powiadomić córkę o zaistniałej sytuacji. Termin do złożenia oświadczenia będzie biegł od dnia, kiedy córka faktycznie dowie się o śmierci ojca.

Zachowanie powyższego terminu jest niezwykle istotne. Jeżeli sąd stwierdzi, że termin ten upłynął, a podczas jego biegu nie zostało złożone oświadczenie doty-czące przyjęcia, odrzucenia lub sposobu przyjęcia spadku, sąd uzna, że spadek został przyjęty wprost, co oznacza, że córka będzie odpowiadała za długi spadko-dawcy całym swoim majątkiem. Wyjątek od tej reguły będzie miał miejsce, jeżeli córka jest niepełnoletnia (nie ma pełnej zdolności do czynności prawnych) - wów-czas, w wypadku upływu tego terminu, spadek zostanie uznany za przyjęty z tak zwanym "dobrodziejstwem inwentarza", co będzie oznaczało ograniczenie ewentu-alnej odpowiedzialności za długi do wartości spadku.

Jeżeli córka jest osobą niepełnoletnią, wówczas wszystkie wyżej wymienione obowiązki spoczywają na matce, jako na przedstawicielu ustawowym córki.

Podsumowując, należy stwierdzić, że dopóki córka (lub matka jako przedsta-wiciel ustawowy) nie uzyska wiadomości o śmierci ojca (spadkodawcy), dopóty termin do złożenia oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku nie zacznie biec. Należy jedynie pamiętać, że w razie trudności w ustaleniu tożsamości, adresu lub innych danych spadkobiercy, sąd może zamieścić stosowne ogłoszenie w prasie. W takim wypadku, niezbędne może okazać się wykazanie przed sądem, że wiadomość o śmierci dotarła do córki w innym terminie, niż zostało zamieszczone ogłoszenie.

Adwokat Robert Smoktunowicz
Senator RP