Wolfgang Amadeusz Mozart. Wybór listów

Wolfgang Amadeusz Mozart był nie tylko muzycznym geniuszem, ale tak jak jego ojciec, znakomitym epistolografem. Ich listy są uważane za najciekawsze i najpiękniejsze, jakie kiedykolwiek napisał muzyk. Korespondencja Mozarta oraz jego najbliższych, przyjaciół i znajomych jest niezrównaną, najwiarygodniejszą encyklopedią jego życia i twórczości oraz wspaniałym świadectwem epoki.

Książka jest zbiorem listów Wolfganga Amadeusza Mozarta. Zebrał je oraz przetłumaczył Ireneusz Dembowski, dodając także komentarze do listów, przypisy, indeksy nazwisk i utworów kalendarium życia Mozarta. Czytelnik znajdzie tu przegląd najważniejszych okresów życia Mozarta, który żył niespełna 36 lat. Przekład listów Mozarta stanowi dumny polski akcent w historii opracowań listów kompozytora. Ireneusz Dembowski wykonał heroiczną pracę, tłumacząc, opracowując i dokumentując przelane na papier myśli autora Requiem.

Podstawą tłumaczenia jest wydanie krytyczne korespondencji Mozarta Mozart. Briefe und Aufzeichnungen Gesamtausgabe w opracowaniu W. Bauera i O. E. Deutscha, opublikowane pod patronatem Mozarteum w Salzburgu.

Rozdział I - Wielka podróż po Europie, lata 1763-1767

Była to już trzecia podróż całej rodziny Mozartów, najdłuższa ze wszystkich (trwała trzy i pół roku), najbardziej spektakularna z podróży muzycznych XVIII wieku, komentowana listami Leopolda Mozarta do przyjaciela z Salzburga - Lorenza Hagenauera. Wolfgang był 7-8 letnim dzieckiem i sam jeszcze listów nie pisał. Listy Leopolda, znakomitego reportażysty, są przykładem wielkiej epistolografii. Mozartowie koncertują u możnych tego świata: cesarzy, królów, książąt, poznają setki ludzi, wielkich artystów, mają niezliczone koncerty na dziesiątkach dworów, w wielu miastach i krajach.

Rozdział II - Trzy podróże do Italii: podróż piąta, szósta i siódma, lata 1769-1773

Te podróże są nieprzerwanym pasmem triumfów. Plonem są trzy opery dla Mediolanu, choć Wolfgang jest wciąż dzieckiem. Adresatami listów tym razem są: żona Leopolda i córka, bo w podróży są tylko Leopold i Wolfgang. Listy wciąż pisze Leopold, ale i Wolfgang, najpierw w krótkich dopiskach, ale też w osobnych listach do siostry Nannerl, która bardzo żałuje, że nie pojechała do Italii. Wolfgang ma dopiero 13-14 lat, ale już jest najsławniejszym muzykiem i kompozytorem we Włoszech. Włosi nazywają go Il Maestro Filarmonica. Papieża dekoruje go Orderem Złotej Ostrogi. Mozart zostaje członkiem prestiżowej Akademii w Bolonii i w Weronie.

Rozdział III - Druga wielka podróż (podróż dziesiąta), lata 1777-1779

Druga wielka podróż, może najważniejsza ze wszystkich, pierwsza bez ojca. Leopold nie mógł z synem pojechać, bo nie miał zgody arcybiskupa, swego pracodawcy. Wolfgang pojechał w towarzystwie matki, osoby ciepłej i łagodnej, która nie miała siły i autorytetu Leopolda potrafiącego skutecznie kierować losem genialnego syna, tym bardziej że syn miał 21 lat i wkroczył w burzliwy okres życia. W biografii Mozarta tę podróż naznaczyły dwa ważne wydarzenia - wielka miłość do Aloysii Weber w Mannheimie, która była wielkim przeżyciem, i śmierć matki w Paryżu, która była dla niego wielką traumą. W Manneheimie Mozart przyjaźni się też z kuzyneczką, córką jego stryja, Marią Teklą Mozart. Kompozytorski plon podróży nie jest wielki, ale plon epistolarny nadzwyczaj bogaty

(ponad 200 listów).

Rozdział IV - Powrót do Salzburga jak do Canossy

Arcybiskup jedzie do Wiednia odwiedzić chorego ojca i wzywa Mozarta, bo przed wiedeńską noblesse chce się pochwalić utalentowanym sługą; traktuje go jednak podle, dochodzi do scysji i zerwania z arcybiskupem. Leopold, który po premierze Idomenea wrócił do Salzburga, jest przerażony i namawia syna, by wrócił pod skrzydła pryncypała. Wolfgang odmawia, zostanie w Wiedniu na stałe i będzie pierwszym w historii niezależnym muzykiem. Leopold jest obrażony. Następuje długa seria listów do ojca.

Rozdział V - Małżeństwo

Małżeństwo z Konstancją Weber, młodszą siostrą Aloysii, pierwszej wielkiej miłości Mozarta,

która dała mu kosza i wyszła za aktora i malarza Josepha Lange.

Rozdział VI - Mozart zostaje wolnomularzem

Rozdział VII - Tarapaty finansowe Mozarta i przyjaźń z Puchbergiem, wolnomularzem,

przyjacielem i wierzycielem

Rozdział VIII - Requiem i śmierć Mozarta

Rozdział IX - Post mortem

Konstancja , staje się przedsiębiorczą bizneswoman, strzeże spuścizny Mozarta, której prestiż i cena rosną, i doprowadza do wydania jego dzieł wszystkich, pierwszego takiego przedsięwzięcia w historii muzyki. Jej doradcą jest Nissen, duński dyplomata i jej drugi mąż.

Rozdział X - Synowie Mozarta

Do głosu dochodzą Carl Thomas zwany Mozartem mediolańskim i Franz Xavier podpisujący swoje utwory Wolfgang Amadeus junior, zwany Mozartem lwowskim lub polskim.

,,Korespondencja Wolfganga Amadeusza Mozarta jest najczystszym źródłem, z którego czerpać można wiedzę o życiu i twórczości tego wielkiego kompozytora. Przekład Ireneusza Dembowskiego umożliwi wejrzenie w świat geniusza opery. Wcześniejszy wybór listów Mozarta nadal cieszy się zainteresowaniem, choć nakład od dawna jest już wyczerpany. Przekład ten jest często wykorzystywany i cytowany, ostatnio również przez Polską Operę Królewską - w programie Wesela Figara przytoczyliśmy kilka listów pochodzących z tego nieocenionego źródła".

Prof. Ryszard Peryt, Dyrektor Polskiej Opery Królewskiej