Apelacja od negatywnego wyroku sądu kościelnego
Uzyskanie stwierdzenia nieważności małżeństwa stało się dużo łatwiejsze po reformie papieża Franciszka. List apostolski motu proprio Mitis Iudex Dominus Iesus promulgowany 8 września 2015 roku zniósł wymóg uzyskania dwóch takich samych wyroków. Zanim doszło do tych zmian, wyrok orzekający nieważność małżeństwa należało z urzędu przesłać do sądu apelacyjnego, który musiał go potwierdzić dekretem bądź drugim wyrokiem. Dopiero wtedy można było uznać małżeństwo za nieważnie zawarte. Po reformie papieża Franciszka, wystarczy jeden pozytywny wyrok do stwierdzenia nieważności małżeństwa. Co w sytuacji, gdy sąd kościelny wyda wyrok negatywny? Wówczas strony mają prawo złożyć apelację. Apelacja to odwołanie od wyroku sądu I instancji.
APELACJA
Strona, która czuje się pokrzywdzona wyrokiem (negatywnym bądź pozytywnym) ma prawo do złożenia apelacji. Czas na wykonanie tej czynności wynosi 15 dni od momentu otrzymania informacji o rozstrzygnięciu sprawy. Apelację należy złożyć do Sądu I Instancji, a więc tego, który wydał wyrok tzn., jeżeli wyrok wydał Metropolitalny Sąd Warszawski, to do tego trybunału należy skierować apelację. Analogicznie sytuacja wygląda z pozostałymi sądami kościelnymi - apelację zawsze składamy do trybunału, który wydał wyrok w I instancji.
UZASADNIENIE APELACJI
Uzasadnienie apelacji to dokument, który należy skierować do sądu apelacyjnego w ciągu 30 dni od momentu poinformowania trybunału I Instancji o sprzeciwie od wyroku. Który sąd jest właściwy do rozpatrzenia apelacji? Poniżej lista, która ułatwi Państwu skierowanie uzasadnienie apelacji do właściwego trybunału:
KOŚCIELNE SĄDY APELACYJNE
Metropolitalny Sąd Warszawski jest sądem apelacyjnym dla:
Sąd Duchowny w Poznaniu jest sądem apelacyjnym dla:
Sąd Metropolitalny Archidiecezji Katowickiej jest sądem apelacyjnym dla:
Sąd Metropolitalny w Krakowie jest sądem apelacyjnym dla:
Gdański Trybunał Metropolitalny jest sądem apelacyjnym dla:
Trybunał Metropolitalny Archidiecezji Gnieźnieńskiej jest sądem apelacyjnym dla:
Metropolitalny Sąd Archidiecezji Warmińskiej jest sądem apelacyjnym dla:
Sąd Metropolitalny Lubelski jest sądem apelacyjnym dla:
Sąd Metropolitalny Białostocki jest sądem apelacyjnym dla:
Metropolitalny Sąd Duchowny Archidiecezji Wrocławskiej jest sądem apelacyjnym dla:
Sąd Metropolitalny w Przemyślu jest sądem apelacyjnym dla:
Sąd Metropolitalny Szczecińsko-Kamieński jest sądem apelacyjnym dla:
Sąd Metropolitalny Archidiecezji Częstochowskiej jest sądem apelacyjnym dla:
Sąd Biskupi w Łomży jest sądem apelacyjnym dla:
Trybunał Metropolitalny Łódzki jest sądem apelacyjnym dla:
TRYBUNAŁ ROTY RZYMSKIEJ JAKO TRYBUNAŁ APELACYJNY
Sądem apelacyjnym dla każdego trybunału jest także Trybunał Roty Rzymskiej. Jest to najwyższy Trybunał Stolicy Apostolskiej. Strona zawsze ma prawo do podjęcia decyzji, czy skierować uzasadnienie apelacji do sądu kościelnego na terenie Polski, czy może zdecydować się na Trybunał Roty Rzymskiej.
Apelacja do Roty Rzymskiej. Nasze doświadczenie pokazuje, że coraz więcej osób składa apelację do Rzymu. Kwestią rozstrzygającą są finanse. Papież Franciszek dn. 29 stycznia 2021 r. podczas spotkania z prawnikami Roty Rzymskiej apelował o to, aby ułatwić i przyspieszyć procesy o stwierdzenie nieważności małżeństwa. Ponadto podkreślił, że jeżeli tylko istnieją ku temu możliwości, taka procedura w Rocie Rzymskiej powinna być bezpłatna. W związku z tym, proces apelacyjny w Rocie Rzymskiej jest darmowy.
Na niekorzyść Trybunału Roty Rzymskiej na pewno działa czas trwania procesu. Należy pamiętać, że spływają tam sprawy z całego świata, a więc proces apelacyjny w Rocie Rzymskiej trwa dłużej niż ten w trybunale apelacyjnym w Polsce.
W Trybunale Roty Rzymskiej orzekają najwybitniejsi sędziowie z zakresu prawa kanonicznego. Z naszego doświadczenia wynika, że bardzo wnikliwie badają oni każdą ze spraw, co przyczynia się do większej ilości wyroków pozytywnych, a więc tych stwierdzających nieważność małżeństwa.
Proces apelacyjny w Rocie Rzymskiej wymaga skorzystania z pomocy adwokata rotalnego. Zazwyczaj jest on przyznawany stronom z urzędu. Nie należy się obawiać, że proces w Rzymie będzie wymagał osobistego stawiennictwa w Trybunale Roty Rzymskiej, bowiem wszelkie czynności procesowe odbywają się na terenie Polski.
dr Michał POCZMAŃSKI
adwokat kościelny
Kancelaria Kanoniczna
