Harda i rezolutna Angel

Powieściowa i filmowa panna Angel Deverell, autorka powieści dla panienek, jest przeciwieństwem Jane Austen, autorki znakomitych powieści i także doczekała się filmu pt. "Zakochana Jane".

Angel - odważnie przebojowa, niezbyt ambitnie utalentowana, ale na pewno popularna. Córka sklepikarki z Norley, harda i rezolutna, wyrasta na "gwiazdę-idolkę", jak byśmy dzisiaj określili. Jak na pannę skrobiącą inkaustowym piórem w zeszytach, przemykała granicę słowa lotem błyskawicy zachłystując się emfatycz-nie swoimi łzawymi, ckliwymi romansidełkami; tonęła w wydumanej fikcji uniesień miłosnych - całkowicie oderwana od szarej, biednej rzeczywistości, która ją mierzi-ła jak otaczające ją ceglaste domy. Wzdychała do pobliskiego pałacu "Raju na ziemi" zamykając się w zaklętych rewirach wyższych sfer. Arogancka pewność siebie umieszczała ją w kręgu "cudownego dziecka literatury", przyniosła sławę, fortunę, możliwość utrzymania męża, którego sobie wybrała i zyskała hołdy dla swojego "geniuszu" ze strony siostry męża - Nory, która poświęca swoje życie służ-bie w rezydencji ukochanej Angel.

Piękna Romola Garai w roli Angel jest nieco inną osobowością niż w powieści, ale z korzyścią dla filmowego wizerunku; jest nieznośnie egzaltowana, zarówno fascynuje, jak i odpycha. "Niegrzecznego acz przystojnego" męża - Esmé, niedoce-nionego malarza-ekspresjonisty gra Michael Fassbender, zaprzeczenie charakteru i twórczości Angel. Jego obrazy zupełnie nie pokrywają się z jej odczuciem piękna.

Angel - o duszy przestrzennej - przebywa pośród swoich bohaterów "Zamku Srebrnych Łez", pisze o tym, co nie jest realne, ale śliczne. Esmé maluje to, co widzi, życie realne, "fabryczne", "bez kolorów", ponure obrazy smużyste. Wyko-rzystuje sukces i pieniądze Angel, bo jest próżnym desperatem. Usiłuje poznać sekret popularności powieści Angel. Ona ubarwia i zakłamuje prawdę życia w swoich romansowych "landszaftach"; jego "paleta jest zbyt uboga".

Pisarka Angel uwielbiana - szczególnie przez kobiety, była wyśmiewana przez bardziej inteligentnych czytelników za zły gust, stylistyczny manieryzm. Esmé uważa, że jej powieści przyciągają czytelników, bo prowadzi dialog nie z nimi, ale sama ze sobą.

A jakie są jej pobudki? Angel przyznaje otwarcie - to zazdrość... o wszystko... o "Rajski dom" bogaczy, o kolorowe pejzaże Włoch, dlatego nie cierpi "włoskich klimatów". Przydaje legendarnego blasku swojemu dzieciństwu, które miało być "owiane mgiełką tajemnicy", bo płynie w niej błękitna krew ze strony ojca. Żona wydawcy jej książek (Charlotta Rampling) oceni jej romansidła jako "twór nie-dojrzałego umysłu".

Dla Angel rzeczywisty świat był nieprawdziwy do czasu wybuchu wojny. Mąż - birbant zaskakuje ją męską decyzją zaciągnięcia się do wojska. Angel, zdecydo-wana pacyfistka, nie akceptuje tej decyzji. Uważa wojnę za przestępstwo, czego da wyraz w swej książce "Zaślepieni krwią". Czytelnicy chcą romantyzmu i oczekują romansów w stylu jej "Lady Iranii", czy powieści "Motyle nie umierają nigdy". Motyle, nawet najpiękniejsze, umierają...

A czas zmienia upodobania czytelników. Angel zastanawia się, czy zmarnowała swoje życie, czy to był tylko sen?

Wydawca jej książek (Sam Neill) nakłania Norę, jej wierną wielbicielkę i sekre-tarkę, by opisała życie Angel.

Nora (Lucy Russell) i Esmé na swój sposób kochali Angel; stanowili swoisty trójkąt skrywanych uczuć i namiętności tak głęboko, że aż nadto widocznych.

Nora pyta wydawcę: - Które życie Angel opisać, czy to, które przeżyła, czy to, które wyśniła?" W pamięć zapada portret Angel autorstwa jej męża.

Esmé starał się poznać głębiej jej "zaskakujące wnętrze", by móc odmalować jej oblicze na płótnie; chciał uzupełnić "braki do całości" osobowości.

Czy w końcowym efekcie malarz odzwierciedlił prawdę jej osobowości, czy widzimy karykaturę ekspresjonistycznego pędzla?

Smużysta zazdrość?

Maria Cholewczyńska